Акыйкатчынын кийлигишүүсүнөн кийин өспүрүмдү сойкулукка мажбурлаган иш тергөөгө кайтарылды

 КРнын Акыйкатчысынын (Омбудсменинин) кийлигишүүсүнөн кийин жашы жете элек кызды сойкулукка мажбурлаган кылмыш иши кайра тергөөгө жөнөтүлдү. 

Акыйкатчыга ушул жылдын июнь айында  2024-жылы  бир ай боюу сексуалдык кулчулукка кабылган 15 жашар кыздын жакындары кайрылып, кыздын укугун коргоп берүүнү өтүнгөн. 

Кыздын апасы менен жактоочусу Акыйкатчыдан күнөөлүүлөр тишелүү жазасын алууга көмөк көрсөтүүнү суранып, тергөө объективдүү болбой, айыпталуучулар жазадан кутулуп кетиши мүмкүн экенин билдиришкен. 

Апасынын айтымында, 2024-жылы кызы үйдөн чыгып кетип, бир айдай дайынсыз болгон. Кыздын жаңы таанышы А. кызы А. аны үйүнө убактылуу жашап турууга чакырып,  акча жагынан жардам берүүнү убадалаган. Көп өтпөй ал өспүрүмдөн анын үйүндө жашаганы жана тамак-ашы үчүн акча талап кылып, 20 миң сом карыз кылып койгон.

Бир нече күндөн кийин иштеп карызды кутуласың деген жүйөө менен коркутуп, кызды башка Х.Ж. аттуу аялга өткөрүп берген. 

Жактоочунун айтымында, эки аялдын сүйлөшүүсүнө күбө болгон адам алар кыздын жашы жете электигин билишкенин ырастаган.  

“Х.Ж. өспүрүмдүн телефонун тартып алган. Аны сабап, наркотикалык заттарды берип, сойкулукка мажбурлашкан. Мындай жийиркеничтүү окуялар Кулиев көчөсүндө жайгашкан үйлөрдүн биринде болгон. Эки аял тең өздөрүнүн сойкулукка аралашканын моюнга алышкан”, – деп билдирди жактоочу.

Өспүрүм кыз көп кабаттуу үйдүн алтынчы кабатынан секирүүгө аракет кылганда гана кошуналар байкап, батирдин кожойкесин чакырышкан. Ал келген учурда кыз батирден качып чыгып, кошуналардын эшигин каккылап жардам сураган. Ошол жердин жашоочуларынын чакыруусу менен милиция келген.

2024-жылдын 26-сентябрында Биринчи май РИИБ бул факт боюнча Кылмыш-жаза кодексинин 159-беренесинин 3-бөлүгү (Жашы жете элек баланы сойкулукка тартуу) менен кылмыш ишин козгоп, эки аял кармалган.

Бирок тергөө маалында кылмыш иши 159-берененин 3-бөлүгүнөн 1-бөлүгүнө өзгөртүлүп, жазаны жеңилдөөтү аракети көрүлгөн.

Ага кошумча, Биринчи май райондук прокуратурасынын кызматкерлери айыпталуучулар менен күнөөнү моюнга алуу тууралуу процессуалдык келишим түзүшкөн.

Кийин А. кызы А.га райондук сот тарабынан болгону 100 миң сом айып салынган өкүм чыккан. 

Жабырлануучунун адвокаты бул өкүмгө нааразы болуп, шаардык сотко апелляциялык арыз берген.

Ал эми, экинчи аял  Х.Ж. боюнча иш  биринчи инстанцияда каралып жаткан. 

Жамиля Жаманбаева Башкы прокуратурага өспүрүм кыздын укуктарын коргоону жана айыпталуучулардын кылмыш иштерин жеңилдетип өзгөртүүнүн мыйзамдуулугун жана түзүлгөн процессуалдык келишимдин негиздүүлүгүн текшерүү зарылдыгын белгилеп расмий кат жолдойт. 

Акыйкатчы Х.Ж. жана А. кызы А.нын аракеттеринде өзгөчө оор кылмыштын ачык белгилери болгондугуна карабастан, алардын иши жеңил кылмышка теңелгенин  баса белгилейт. 

Акыйкатчынын кайрылуусунун жыйынтыгында, август айында Биринчи май райондук сот  Х.Ж.га  карата козголгон кылмыш ишин кайра тергөөгө кайтарды. 

Ал эми, А.кызы А.нын иши болсо шаардык соттон райондук сотко жаңыдан кароого жөнөтүлдү. 

Акыйкатчы укук коргоо органдарын кылмыш ишин кайрадан тыкыр иликтеп, калыс карап чыгууга чакырат. 

Жаманбаева Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 27-беренесине ылайык, мамлекеттик органдар баланын кызыкчылыктарын камсыз кылууга милдеттүү экенин белгилейт. 

Ошондой эле, Кыргызстан 1994-жылы ратификациялаган БУУнун Баланын укуктары жөнүндө конвенциясынын 34-беренесине ылайык, мамлекет балдарды сексуалдык эксплуатациядан жана сексуалдык зомбулуктан коргоого милдеттүү.

Акыйкатчы Институту өспүрүм кыздын реабилитациясына жана медициналык жардам алуусунан да көмөк көрсөтүп келет.